Prilikom sprovođenja mešovitog istraživanja potrebno je uzeti u obzir nekoliko osnovnih karakteristika, a to su: cilj kombinovanja metoda, teorijski podsticaj, vremenski raspored, tačka integracije, tipologija i stepen složenosti (Schoonenboom & Johnson, 2017, str. 109).
- Cilj: opšti cilj mešovitog istraživačkog nacrta je da proširi i potkrepi zaključke istraživanja i na taj način pruži doprinos postojećoj literaturi. Mešovito istraživanje bi trebalo da bude dovoljno kvalitetno da odgovori na istraživačka pitanja i dostigne legitimnost višestruke validacije (Johnson & Christensen, 2017), zahvaljujući relevantnoj kombinaciji validnosti kvantitativnih, kvalitativnih i mešovitih pristupa u svakom istraživanju. Na osnovu analize nacrta mešovitog istraživanja, izvršena je klasifikacija ciljeva njegove primene koja je opšte prihvaćena (Green, Caracelli & Graham, 1989). Ona obuhvata:
- triangulaciju – udruživanje rezultata dobijenih primenom kvantitativne i kvalitativne metodologije radi njihovog povezivanja, potvrđivanja i usaglašavanja;
- komplementarnost – dublje razumevanje, potpunije objašnjenje, ilustrovanje, razumevanje rezultata do kojih se došlo primenom jedne metodologije uz pomoć rezultata dobijenih primenom druge metodologije;
- razvoj – korišćenje rezultata do kojih se došlo primenom jedne metodologije za pripremu ili obezbeđivanje podataka za primenu druge metodologije u pogledu uzorkovanja, sprovođenja istraživanja, odlučivanja o načinu merenja, a sve u cilju daljeg razvoja znanja.
- inicijaciju – nastojanje da se otkriju paradoksi ili protivurečnosti, nove perspektive primenjenih okvira i da se shodno tome redefinišu pitanja i rezultati dobijeni uz pomoć jedne metodologije u skladu sa pitanjima ili rezultatima dobijenim pomoću druge metodologije;
- ekspanziju – nastojanje da se proširi obim istraživanja primenom različitih metodologija na različite komponente istraživanja (Schoonenboom & Johnson, 2017, str. 110).
Važno je da istraživač započne istraživanje sa najmanje jednim istraživačkim pitanjem, pa da zatim pažljivo razmotri koja je svrha kombinovanja. Mešovito istraživanje se može koristiti za ispitivanje različitih aspekata jednog istraživačkog pitanja, a mogu se koristiti i odvojena, ali povezana kvalitativna i kvantitativna istraživačka pitanja. Ipak, kombinovanje metoda, metodologija i/ili paradigmi pomaže da se odgovori na istraživačka pitanja i unapređuje istraživački nacrt. Potpunije i bogatije informacije će se dobiti uz pomoć mešovitog istraživačkog nacrta.
- Teorijski podsticaj: mešovito istraživanje može imati tri različita podsticaja (Johnson et al., 2007):
- kvalitativno dominantno (ili kvalitativno vođeno) mešovito istraživanje je tip mešovitog istraživanja u kom se istraživač oslanja na kvalitativni pristup istraživanju, a istovremeno je svestan da dodavanje kvantitativnih podataka i pristupa može doneti koristi istraživačkom projektu.
- kvantitativno dominantno (ili kvantitativno vođeno) mešovito istraživanje je tip mešovitog istraživanja u kome se istraživač oslanja na kvantitativni pristup procesu istraživanja, dok istovremeno uviđa da dodavanje kvalitativnih podataka i pristupa može doneti koristi istraživačkom projektu.
- sredina (kvalitativno-kvantitativnog) kontinuuma, odnosno ravnopravan status, pogodan je za osobu koja želi da se bavi mešovitim istraživanjem. Ovaj istraživač kao polaznu tačku uzima logiku i filozofiju mešovitog istraživanja. Istraživači koji se bave mešovitim istraživanjem veruju da će kvalitativni i kvantitativni podaci i pristupi rasvetliti većinu, ako ne i sva istraživačka pitanja. Istraživanje ravnopravnog statusa se najlakše sprovodi kada je istraživački tim sastavljen od istraživača koji se bave kvalitativnim, kvantitativnim i mešovitim istraživanjem, koji kontinuirano komuniciraju i sprovode istraživanje sa jednim zajedničkim ciljem (Schoonenboom & Johnson, 2017, str. 113).
- Vremenski raspored: postoje dva aspekta - simultanost i zavisnost (Gost, 2013). Simultanost pruža osnovu za pravljenje razlike između istovremenih i sekvencijalnih nacrta. U sekvencijalnom nacrtu, kvantitativna komponenta prethodi kvalitativnoj i obrnuto. U istovremenom nacrtu, obe komponente se izvode (skoro) istovremeno. U Istovremenost je označena znakom „+“ između komponenti (npr. QUAL + quan), dok je sekvencijalnost označena znakom „→“ (QUAL → quan) (Morse, 1991). Moguće je paralelno prikupljati podatke pomoću intervjua i ankete i u tom slučaju bi istraživačke aktivnosti bile istovremene. Intervju je moguće sprovesti i nakon prikupljanja anketnih podataka (ili obrnuto) i u tom slučaju se istraživačke aktivnosti obavljaju sekvencijalno. Drugi aspekt vremenskog rasporeda je zavisnost. Dve komponente istraživanja su međusobno zavisne ako sprovođenje druge komponente zavisi od rezultata analize podataka dobijenih tokom sprovođenja prve komponente. Dve komponente istraživanja su nezavisne ako realizacija jedne komponente ne zavisi od rezultata dobijenih analizom podataka u okviru druge komponente. Istraživač obično može da bira da li će analize podataka vršiti odvojeno (nezavisno) ili ne. Istraživač može analizirati podatke prikupljene uz pomoć intervjua i podatke prikupljene pomoću upitnika odvojeno i u tom slučaju bi istraživačke aktivnosti bile nezavisne. Takođe, moguće je pitanja za intervju formulisati na osnovu rezultata analize podataka prikupljenih pomoću upitnika (ili obrnuto) i u tom slučaju se istraživačke aktivnosti odvijaju zavisno. Na istraživaču je da utvrdi da li je za dobijanje odgovora na određeno istraživačko pitanje ili skup istraživačkih pitanja u konkretnoj situaciji potreban istovremeno-zavisan, istovremeno-nezavisan nacrt, sekvencijalno-zavisan ili sekvencijano nezavisan nacrt.
- Tačka integracije: svako mešovito istraživanje u pravom smislu te reči ima najmanje jednu tačku integracije koja se naziva tačka interfejsa (Morse & Neihaus, 2009; Niehaus, 2009; Guest, 2013), u kojoj se spajaju kvalitativne i kvantitativne komponente. Postojanje jedne ili više tačaka integracije je specifična karakteristika istraživačkog nacrta zasnovanog na više komponenti. To je trenutak u kom se komponente „mešaju“, pa otuda i naziv „mešovito istraživanje“. Međutim, izraz „mešanje“ dovodi u zabludu jer komponente nisu prosto pomešane, već se moraju veoma pažljivo integrisati. Određivanje tačke integracije, kao i načina na koji će rezultati biti integrisani važna je, ako ne i najvažnija odluka prilikom upotrebe mešovitog istraživačkog nacrta (Schoonenboom & Johnson, 2017, str. 115). Neki od osnovnih načina integracije komponenti su sledeći:
- spajanje dva skupa podataka,
- prikupljanje drugog skupa podataka nakon završene analize prvog skupa podataka,
- ugrađivanje skupa podataka u veći nacrt ili proceduru,
- korišćenje okvira (teorijskog ili programskog) za povezivanje skupova podataka (Cresvell & Clark, 2011, str. 76).
