Kohortne studije (studije incidencije/prospektivne studije)

Kohortne studije su vrsta analitičkih studija koje se koriste za testiranje hipoteza o uzročno-posledičnim vezama. Termin „kohorta“ se odnosi na grupu ljudi, koja se obično sastoji od 100 ili više ljudi koji dele neku zajedničku karakteristiku ili iskustvo u određenom vremenskom periodu (npr. godine, zanimanje, izloženost leku ili vakcini, državljanstvo itd.). Kohorta se potom deli na 2 dela – oni koji su izloženi navodnom faktoru rizika i oni koji nisu (npr. pušači i nepušači). Zatim se kohorta posmatra tokom određenog vremenskog perioda kako bi se utvrdilo obolevanje i umiranje od ispitivane bolesti (za koju se pretpostavlja da je prouzrokovana izloženošću prisutnom faktoru rizika), a na kraju perioda praćenja, vrši se poređenje učestalosti obolevanja i umiranja između izloženih i neizloženih ispitanika.

Kohortne studije su važan metod medicinskog istraživanja, pogodan za otkrivanje uzroka bolesti, jer se grupe ljudi posmatraju pre nego što razviju bolest. To znači da istraživači mogu ispitati da li postoji uzročno-posledična veza između odabranog načina života učesnika i njihovog zdravlja (Slika 2).

Prikaz kohortne studija dat je u sledećoj tabeli:

• Stopa incidencije (IR):

Među izloženima: IR = a/(a+b)

Među neizloženima: IR = c/(c+d)

Stopa incidencije je pokazatelj pojave bolesti kod izloženih i neizloženih članova kohorte tokom ukupnog vremenskog perioda.

• Relativni rizik (RR) – odnos incidencije bolesti kod izloženih osoba prema incidenciji u grupi neizloženih: [a/(a+b)]/[c/(c+d)] ili a(c+d)/c(a+b)
• Atributivni/pripisivi rizik (AR)=[a/(a+b)-c/(c+d)]/[a/(a+b)]*100 je razlika u stopi incidencije kod izloženih i neizloženih pojedinaca prema incidenciji kod izloženih.

Pripisivi rizik pokazuje verovatnoću prevencije bolesti pod uslovom da postoji efikasna mera za eliminisanje izloženosti.